Om resultaten inzichtelijk te maken, worden meetinstrumenten gebruikt zoals beschreven in zeven simpele gereedschappen voor verbetering. Die gereedschappen zijn vooral kwantitatief van aard. Om te verbeteren is het echter ook nodig om ook kwalitatieve eigenschappen en verbanden te onderzoeken. Daar zijn de zeven nieuwe gereedschappen voor verbetering hieronder voor bedoeld. Ze helpen ingewikkelde zaken worden uiteen te rafelen en te begrijpen.
We presenteren de 7 nieuwe gereedschappen voor verbetering hieronder (klik op de plaatjes voor een grote versie).
Affiniteitendiagram
Met een affiniteitendiagram (ook wel overeenkomstendiagram genoemd) wordt een groot aantal ideeën, aspecten, meningen etc. op basis van hun overeenkomsten gegroepeerd. Je kent het mogelijk ook als clusteren.
Het affiniteitendiagram wordt vooraf gegaan door een brainstorm. In ons voorbeeld ging de brainstorm over manieren om de prestaties te verbeteren. Het affiniteitendiagram ontstaat door de losse reacties uit de brainstorm handig bij elkaar te voegen; de paars-groene titels in ons voorbeeld.
Boomdiagram
Met een boomdiagram breng je het te onderzoeken thema op een systematische wijze in toenemend detail in kaart. Dat thema kan onder andere zijn: acties om een (verbeter)plan uit te voeren, doelstellingen met hun indicatoren, een procesanalyse (maar daarvoor is een stroomschema ook geschikt), een oorzaakanalyse (maar daarvoor is een visgraatdiagram handiger).
Een belangrijke check is of elk subniveau volledig is (staat alles erin), en of elk onderdeel van een niveau nodig is om het bovenliggende niveau te realiseren.
Risico-analyse
Een risico-analyse, in het kader van gereedschappen voor verbetering, is gericht op de risico's van een bepaald proces of project. Het bouwt voort op een boomdiagram. Van de doelen, acties of voorwaarden op het derde (of soms vierde) niveau brainstorm je mogelijke risico's bij elkaar. Na weging op kans en effect (zie Risico-analyse en kwaliteit) laat je de hoogste risico's in het overzicht staan. En bedenkt daar maatregelen bij om het risico te voorkomen of te verminderen.
Interrelatiediagram
Het interrelatiediagram helpt om oorzaak en gevolg tussen diverse verschijnselen duidelijk te maken. Bijvoorbeeld verschillende factoren die bijdragen aan een probleem, en dan is het een handig vervolg op een boomdiagram of een visgraatdiagram. Of positiever geformuleerd: de factoren die bijdragen aan een bepaald resultaat, of de samenhang tussen elementen van een strategie. De pijlen in het diagram geven aan hoe de oorzaak-gevolgrelatie precies is. Een telling van de in- en uitgaande pijlen helpt om het overzicht te behouden, want een interrelatiediagram wordt al gauw een bord spaghetti.
Matrixdiagram
Met een matrixdiagram maak je een analyse van hoe en in welke mate verschillende soorten gegevens met elkaar samenhangen. Zowel de relatie op zich als de sterkte van de relatie worden in kaart gebracht. De matrix is een heel overzichtelijke manier om dat te presenteren.
In ons voorbeeld zie de invloed die afdelingen hebben op de verschillende prestatiemeters die deze organisatie gebruikt. Het is een eenvoudig voorbeeld; je kunt ook drie soorten gegevens met elkaar in verband brengen, maar dan heb je wel al snel een driedimensionale matrix nodig.
Matrix Data-analyse
Een matrix data-analyse is wat je ziet wanneer je bij bedrijven als Coolblue of bol de optie 'producten vergelijken' kiest. Het is dus bedoeld om een gefundeerde keuze uit verschillende mogelijkheden te maken. In de data-analysematrix zet je verschillende (voor jou belangrijke) kenmerken onder elkaar, en vul je bij elk product (of elke leverancier of elke klant) in wat de waarde van dat kenmerk is. Dat kan, zoals je in ons voorbeeld ziet, ook een kwalitatieve "waarde" zijn. Je kunt eventueel nog kolommen toevoegen met je minimumeisen en/of de weging die je elk kenmerk geeft.
Activiteiten- of netwerkdiagram
Een activiteiten- of (activiteiten)netwerkdiagram wordt gebruikt om een proces of project te plannen, en om het kritieke pad te bepalen. Daarom wordt het ook wel de kritieke-padmethode genoemd.
Je begint het diagram door alle activiteiten, hun (verwachte) duur en hun onderlinge samenhang uit te tekenen. Op basis van de duur van elke activiteit kun je uitrekenen wat de vroegst mogelijke begin- en eindtijd zijn. Vanuit de eindtijd kun je ook weer terugrekenen wat de laatst mogelijk eind- en begintijd zijn. Let in beide richtingen op de samenhang van de activiteiten! In ons voorbeeld zie rond activiteit C hoe dat tot planningsruimte leidt. Alle activiteiten waar de vroegst en laagst mogelijke begin- en eindtijd hetzelfde zijn, liggen op het kritieke pad. Ofwel elke uitloop daarin, brengt de eindtijd van het geheel in gevaar. In ons voorbeeld is het kritieke pad paars gekleurd.
📖 💡 Leestip
Als je nog meer gereedschappen voor verbetering zoekt, dan is dit boek met in totaal 111 instrumenten een aanrader. Niet voor statistiek-mijders, overigens.
|
Kan jouw organisatie hulp gebruiken bij het analyseren van (de knelpunten in) jouw processen? Wij staan je met alle plezier met raad en daad terzijde - al dan niet met deze gereedschappen voor verbetering! Neem dus gerust contact met ons op. |