Kijk eens in het jaarplan van je organisatie of afdeling: goede kans dat er een aantal financiële doelstellingen in staan - dankzij het euroteken heel concreet en meetbaar geformuleerd. Goede kans ook dat er daarnaast doelstellingen in staan die lijken op "efficiënter werken", "hogere waardering door klanten", "betere onderlinge samenwerking", of "meer aandacht voor professionalisering". Niets mis mee, toch? Het zijn nastrevenswaardige doelen.
Nou... Het probleem is dat het geen doelen zijn - iets dat een keer bereikt moet worden. Laat staan dat het doelstellingen zijn - iets dat binnen een bepaalde termijn gerealiseerd moet zijn. Want wanneer zijn bovenstaande 'doelstellingen' bereikt? Als collega's vinden dat ze minder werk van elkaar over hoeven doen, als het rapportcijfer door klanten 0,1 punt hoger ligt (hoe significant is dat trouwens?), als er dit jaar niemand overspannen is geworden, of als er een extra middag inhoudelijk werkoverleg is ingelast? Waarschijnlijk is dat niet wat er echt bedoeld is... Deze 'doelstellingen' zijn niet anders dan weliswaar zinvolle, maar bovenal ongrijpbare intenties.
Intenties worden grijpbaar wanneer ze concreet en meetbaar zijn gemaakt (SMART). En het liefst ook nog enthousiasmerend (SMARTE) zijn. Die grijpbaarheid is nodig om mensen in actie te brengen. En om aan het eind van het jaar vast te stellen of het een goed jaar is geweest, dan wel in de loop van het jaar extra aandacht ergens aan te geven omdat anders de doelstelling niet gehaald gaat worden. 'Meetbaar' is overigens niet hetzelfde als 'in getallen gevat'!
Minstens zo belangrijk is dat het grijpbaar moeten maken van de intenties de plannenmakers dwingt om na te denken waar het nou écht over gaat. Gaat het echt om efficiëntie als zodanig, of is eigenlijk bedoeld dat de levertijd aan klanten dit jaar met 25% omlaag moet, omdat ze anders naar de concurrent gaan? Ineens is het nu niet alleen heel erg concreet en meetbaar, het is ook niet meer een mopper-achtig geluid, maar iets met evidente noodzaak. Dít zijn dingen die mensen tot actie aanzetten. De kans op succes is daarmee een stuk groter. Het maakt het werk van het management in de planfase een stuk moeilijker, maar dit wordt terugverdiend door minder gedoe en verwarring gaandeweg het jaar (en bij de beoordelingsgesprekken).
Mogen er dan helemaal geen intenties in jaarplannen staan? Nee hoor: voor bijvoorbeeld nieuwe initiatieven is een intentie vaak veel zinvoller; per definitie is daarvoor nog onbekend wat een realistisch doel is. En álles concreet en meetbaar maken suggereert een maakbaarheid van de omgeving die al heel lang niet meer bestaat.
| Loop je ook na deze handreiking vast met de doelstellingen in je jaarplan? Of vind je een second opinion op je doelstellingen interessant? Neem dan contact met ons op! Wij hebben meerdere klanten geholpen hun jaarplan te verbeteren. Wij houden dingen graag praktisch en zo eenvoudig mogelijk (zie onze visie) en dit onderwerp ligt aan de basis van de eenvoud. |